De taken en bevoegdheden van de Vlaamse Nutsregulator hebben betrekking op elektriciteit en aardgas, warmte, koolstofdioxide (CO2) en water (vanaf 1 januari 2026).
Wetgeving
De basisregels zijn opgenomen in verschillende Vlaamse decreten:
- het Energiedecreet bevat regels over elektriciteit, aardgas en warmte;
- het CO2-decreet bevat regels over koolstofdioxide;
- het gecoördineerd Decreet Integraal Waterbeleid bevat regels over water.
Daarnaast regelt het Decreet Vlaamse Nutsregulator de taken, de bevoegdheden, het bestuur en de werking van de Vlaamse Nutsregulator.
Bij elk van deze decreten horen uitvoeringsbesluiten. Zo zijn de uitvoeringsbepalingen bij het Energiedecreet terug te vinden in het Energiebesluit en de uitvoeringsbepalingen bij het CO2-decreet in het CO2-besluit.
De Vlaamse Nutsregulator heeft zelf de taak om verschillende technische reglementen op te stellen.
Energiedecreet (elektriciteit, aardgas en warmte)
De basisregels van het Vlaamse beleid rond elektriciteit, aardgas en warmte zijn terug te vinden in het decreet van 8 mei 2009 houdende algemene bepalingen betreffende het energiebeleid of “het Energiedecreet”. Dit decreet bevat onder andere regels voor de elektriciteits- en aardgasdistributienetbeheerders, de warmte- en koudenetbeheerders en de leveranciers op hun netten.
Het Energiedecreet trad in werking op 1 januari 2011.
Energiebesluit (elektriciteit en aardgas)
Het Vlaamse beleid inzake elektriciteit en aardgas wordt in grote mate beïnvloed door het Europese energiebeleid. Het Energiedecreet is grotendeels een omzetting van verschillende richtlijnen van de Europese Unie.
De uitvoeringsbepalingen bij het Energiedecreet zijn terug te vinden in het besluit van de Vlaamse Regering van 19 november 2010 houdende algemene bepalingen over het energiebeleid of "het Energiebesluit".
Het trad in werking op 1 januari 2011.
CO2-decreet
De basisregels van het Vlaamse beleid rond koolstofdioxide (CO2) zijn terug te vinden in het decreet van 29 maart 2024 over het vervoer van koolstofdioxide via pijpleidingen in het Vlaamse Gewest of “het CO2-decreet”.
De meeste bepalingen traden in werking op 26 augustus 2024, de overige bepalingen op 30 juni 2025.
CO2-besluit
De uitvoeringsbepalingen bij het CO2-decreet zijn terug te vinden in het besluit van de Vlaamse Regering van 7 juni 2024 over het vervoer van koolstofdioxide via pijpleidingen in het Vlaamse Gewest of “het CO2-besluit”.
Het trad in werking op 26 augustus 2024.
Gecoördineerd Decreet Integraal Waterbeleid
Het Decreet Vlaamse Nutsregulator wijst de Vlaamse Nutsregulator aan als regulator voor de drinkwatersector. Die rol wordt verder uitgewerkt in de volgende regelgeving waaraan de nodige aanpassingen in werking zullen treden op 1 januari 2026.
Het juridisch kader voor het integraal waterbeleid in het Vlaamse Gewest is terug te vinden in het decreet van 18 juli 2003 betreffende het integraal waterbeleid, gecoördineerd op 15 juni 2018. Sindsdien is het Decreet Integraal Waterbeleid opgenomen in titel I van het Waterwetboek.
Het trad in werking op 1 januari 2019.
Daarnaast zijn er verschillende relevante uitvoeringsbesluiten:
- Besluit van de Vlaamse Regering van 8 april 2011 houdende bepalingen van rechten en plichten van de exploitanten van een openbaar waterdistributienetwerk en hun klanten met betrekking tot de levering van water bestemd voor menselijke consumptie, de uitvoering van de saneringsverplichting [de niet-aangesloten binneninstallatie en installaties voor tweedecircuitwater in onroerende goederen die niet aangesloten zijn of worden op het openbaar waterdistributienetwerk,] en het algemeen waterverkoopreglement
Dit besluit is het juridisch kader voor de dagelijkse relatie tussen enerzijds de drinkwaterbedrijven en rioolbeheerder en anderzijds hun klanten. Het trad in werking op 1 juli 2011. - Besluit van de Vlaamse Regering van 5 februari 2016 houdende tariefregulering van de integrale drinkwaterfactuur
Dit besluit regelt de wijze waarop drinkwatertarieven in het Vlaamse Gewest worden vastgesteld en goedgekeurd. Het trad in werking op 1 januari 2016. - Ministerieel besluit van 1 juni 2016 houdende bepalingen in het kader van de tariefregulering van de integrale drinkwaterfactuur
Dit ministerieel besluit bevat verdere praktische uitvoeringsregels over de wijze waarop de drinkwatertarieven worden vastgesteld en goedgekeurd. Het trad in werking op 20 juni 2016. - Besluit van de Vlaamse Regering van 20 januari 2023 over de kwaliteit, kwantiteit en levering van water bestemd voor menselijke consumptie.
Dit besluit omvat het kader voor de kwaliteits- kwantiteits- en leveringsvereisten voor drinkwater in Vlaanderen. Het trad in werking op 18 maart 2023.
Decreet Vlaamse Nutsregulator
De taken, de bevoegdheden, het bestuur en de werking van de Vlaamse Nutsregulator worden geregeld in het decreet van 19 april 2024 over de operationalisering van een Vlaamse Nutsregulator of “het Decreet Vlaamse Nutsregulator”.
Het trad grotendeels in werking op 1 januari 2025.
Technische reglementen
De Vlaamse Nutsregulator stelt technische reglementen op voor het beheer van het elektriciteitsdistributienet, het aardgasdistributienet en het plaatselijk vervoernet van elektriciteit.
Daarnaast zal de Vlaamse Nutsregulator in de toekomst ook technische reglementen opstellen voor het beheer van warmte- of koudenetten en het beheer van het CO2-vervoersnetwerk en lokale clusters.