Dashboard | Energiearmoede en wanbetaling bij de netbeheerders

Wanbetaling bij de netbeheerder

Dropt een leverancier een gezin? En vindt dat gezin niet tijdig een andere leverancier? Dan wordt hij klant bij de distributienetbeheerder. Die neemt in Vlaanderen de rol van sociale leverancier op zich.

Ook bij de netbeheerder gebeurt het dat een gezin de rekeningen niet meer kan betalen. Dan zijn er nog verschillende maatregelen om dat gezin te beschermen, zoals een meter met voorafbetalingsfunctie, noodkrediet, stroombegrenzer en minimale levering aardgas.

Enkel de distributienetbeheerder kan de elektriciteits- en/of aardgastoevoer van een gezin afsluiten, na beslissing van de Lokale Advisecommissie (LAC). Afsluiting is enkel in een beperkt aantal situaties mogelijk.

Door de digitale meter met voorafbetalingsfunctie krijgen we zicht op het aantal zelfafsluitingen. Als een gezin onvoldoende krediet oplaadt voor zijn aardgas en/of elektriciteitsverbruik sluit het zichzelf af.

De distributienetbeheerder neemt ook de rol van uitzonderingsleverancier op zich. Is een verhuis niet goed geregeld? Of beëindigt een leverancier het contract met een afnemer en vindt die afnemer niet onmiddellijk een andere leverancier? Dan neemt de uitzonderingsleverancier de levering over.

De cijfers in dit dashboard zijn gebaseerd op maandelijkse en jaarlijkse rapporteringen. Fluvius publiceert bepaalde cijfers ook maandelijks op zijn open-dataplatform. Ook die gegevens zijn opgenomen in dit dashboard.

Welke data en hoe downloaden?

In het dashboard vind je verschillende tabs en kan je de data downloaden:

Tab 1 'Wanbetaling bij de netbeheerder': Het aantal klanten beleverd door Fluvius als sociale leverancier of als uitzonderingsleverancier, aantal ingebrekestellingen, aantal meters met voorafbetalingsfunctie, ...
Tab 2 'Afsluitingen': Enkel na beslissing van de Lokale Advisecommissie (LAC) kan een gezin worden afgesloten. Hier vind je het aantal dossiers behandeld door de LAC, en het aantal afsluitingen.
Tab 3 'Zelfafsluiting': Hoeveel gezinnen met een digitale meter met geactiveerde voorafbetalingsfunctie sloot zichzelf af van elektriciteit en/of aardgas?
Tab 4 'Minimumlevering': Hoeveel aanvragen voor de minimale levering aardgas waren er?
Tab 5 'Data': Hier vind je de gegevens achter onze grafieken. En leggen we stap voor stap uit hoe je de data kan downloaden als CSV-bestand.

Open het dashboard en ontdek de cijfers

Energiearmoede en wanbetaling bij netbeheerders

Klik hier

Lees meer in ons sociaal rapport

In ons sociaal rapport vind je meer informatie bij de cijfers. Ondanks stabielere prijzen in 2024 waren er meer opzeggingen, minder afbetalingsplannen en een groeiend aantal klanten bij Fluvius als sociale leverancier. Hoe komt dat? En hoe kan de digitale meter helpen bij het voorkomen van schulden?

Sociaal rapport 2024

Belangrijkste conclusies uit het sociaal rapport 2024

Meer gezinnen bij de sociale leverancier, maar nog onder pre-2020-niveau.
In 2024 steeg het aantal gezinnen dat door de sociale leverancier werd bediend. Die aantallen blijven wel lager dan vóór 2020.
Digitale meter met voorafbetaling wordt de norm.
Eind 2024 had bijna 85% van de klanten een digitale meter waarvan de voorafbetalingsfunctie was geactiveerd. Voor aardgas betaalde ongeveer drie op de vier klanten via deze functie.
Voorafbetalingsfunctie voorkomt nieuwe schulden.
De onmiddellijke activering van de functie voor elektriciteit en de snellere activering voor aardgas helpen om nieuwe energieschulden te vermijden. De gemiddelde openstaande schuld ligt lager dan vóór de vernieuwde SODV-procedure (1 juli 2022), ondanks stijgende energieprijzen.
Minder ingebrekestellingen door digitale afbetalingsplannen.
Omdat afbetalingen steeds vaker via de digitale meter verlopen, zijn er minder ingebrekestellingen nodig. Voor elektriciteit gebeurt de terugbetaling meteen via de meter, zonder extra stappen.
Meer aanvragen voor minimale levering aardgas in winter 2023-2024.
Deze stijging hangt deels samen met het groeiend aantal deelnemende OCMW’s: 264 in 2023-2024, elf meer dan het jaar ervoor.
Minder LAC-dossiers, vooral door minder weigeringen voor meterplaatsing.
Het aantal dossiers bij de lokale adviescommissie (LAC) daalde voor zowel elektriciteit als aardgas. Dat komt vooral doordat steeds minder gezinnen de plaatsing van een digitale meter weigeren. Wanneer die meter er eenmaal is, kunnen functies zoals voorafbetaling, vermogensbeperking of afsluiting vanop afstand gebeuren. Het aandeel dossiers over wanbetaling stijgt wel.
Meer afsluitingen na LAC-beslissing, vooral via betaalblokkades.
In 2024 verdubbelde het aantal afsluitingen door de LAC. Dat komt voornamelijk door de stijging van afsluitingen via een betaalblokkade. De digitale meter maakt het mogelijk om een toegangspunt vanop afstand te blokkeren tot de klant contact opneemt om een regeling te treffen. Deze aanpak blijkt zeer effectief.
Meer zicht op zelfafsluitingen door digitale meters.
Door de digitale meter wordt duidelijker hoeveel gezinnen zichzelf afsluiten doordat ze onvoldoende krediet opladen. Het aantal gezinnen dat zichzelf minstens één keer afsloot voor elektriciteit en/of aardgas steeg met ongeveer een derde ten opzichte van 2023.
De stijging komt deels doordat steeds meer gezinnen een digitale meter hebben. Net als vorig jaar zijn er meer zelfafsluitingen bij aardgas dan bij elektriciteit, voornamelijk door het sterk seizoensgebonden gasverbruik.